Dział Etnografii

Dział Etnografii gromadzi obiekty, dokumentujące dawną kulturę lokalną (zwłaszcza środowisk górniczych i hutniczych) ujętą w szerszy kontekst regionalny, ilustrujące życie społeczne, duchowe i materialne mieszkańców Górnego Śląska. Zbiory liczą ponad 4 tysiące obiektów. Kolekcje powiększamy drogą zakupów od prywatnych oferentów, na aukcjach, na targach staroci i w antykwariatach. Przyjmujemy też przekazy oraz darowizny.

Wśród muzealiów wyróżniamy zabytki związane z podstawowymi zajęciami ludności miejscowej: sprzęty codziennego użytku wykorzystywane do prac w gospodarstwie domowym oraz narzędzia pracy (w tym również rolnicze), a także przykłady codziennych i odświętnych strojów ludowych noszonych przez ludność rodzimą. Ważną grupę eksponatów stanowią elementy wyposażenia wnętrza mieszkalnego domów z części przemysłowej Górnego Śląska z przełomu XIX i XX wieku (meble, drobne sprzęty, wyroby ceramiczne, obrazy sakralne i dewocjonalia). Istotne miejsce zajmują pamiątki dotyczące tradycji górniczego zawodu i życia codziennego górników. W zbiorach działu znajdują się również prace twórców nieprofesjonalnych z terenu Rudy Śląskiej i okolic. To pokaźna kolekcja malarstwa, rzeźby i grafiki, dokumentująca amatorski ruch plastyczny od lat 60. XX wieku do czasów współczesnych, stanowiąca po części pokłosie corocznego konkursu „Rudzka Jesień”. W kolekcji, obok prac artystów działających w grupie plastycznej „Bielszowice” na czele z Władysławem Lucińskim, znajdują się także prace najbardziej reprezentatywnych dla Śląska twórców: Marka Idziaszka, Bronisława Krawczuka, Franciszka Kurzei, Pawła Kurzei, Jana Nowaka, Waldemara Pietzki, Krzysztofa Websa, Pawła Wróbla.

Kolekcją, z której jesteśmy szczególnie dumni, to zbiór porcelany użytkowej pochodzącej z fabryk porcelany „Giesche” w Katowicach-Bogucicach i „Huta Franciszka” w Bykowinie, datowane, według sygnatur, na lata 1929–1952.

Dział Etnografii wspiera również działania edukacyjne Muzeum z zakresu wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego regionu.