„Kożdy mo swojego ptoka, czyli Ślōnskie hobby”

Śląskie pasje stanowią ważną część dziedzictwa kulturowego, charakterystycznego dla tworzącej się 200 lat temu "nowej" (plebejsko-miejskiej) kultury, będącej swoistym wariantem kultury ludowej. Jej powstanie było konsekwencją industrializacji i idących za nią zmian społeczno - kulturowych, które dotyczyły również strefy podziału czasu zamieszkującej tutaj ludności. Czas pracy robotników zdecydowanie różnił się od czasu pracy i świętowania charakterystycznego dla tradycyjnej kultury ludowej, gdzie obowiązywał wyraźny podział na czas świąteczny i powszedni, a dniem odpoczynku była niedziela. Wraz z pracą fabryczną i jej podziałem na zmiany pojawił się "czas wolny" - jako określona pora dnia do samodzielnego zagospodarowania - regulowany i normowany także przez właścicieli zakładów przemysłowych. Kształtowanie czasu wolnego rodzin robotniczych sprzyjały specyficzne ramy społeczno - przestrzenne charakteryzujące kolonie robotnicze, w których toczyła się ich codzienność oparte o określony porządek społeczny, wspólne tradycje, normy i obyczaje. Dodatkowo poprawiająca się sytuacja ekonomiczna tutejszych rodzin pozwalała na ponoszenie kosztów związanych z realizacją swoich pasji. Zajęcia w wolnym czasie, będące odprężeniem od pracy zawodowej, na Górnym Śląsku nazywane były określeniem "mieć swojego ptoka na jakimś punkcie", czyli mieć swoje hobby. O zapalonych hobbytsach mówiono żartobliwie, że mają "ptoka" ( czyli są nieszkodliwymi wariatami" na jakimiś punkcie). Formy spędzania wolnego czasu charakterystyczne dla Górnoślązaków koncentrują się na trzech obszarach: natura, sztuka i sport. 

Prezentowana wystawa z jednej strony porusza tematykę związaną z tradycyjnymi śląskimi pasjami, takimi jak: hodowla gołębi pocztowych i ptaków śpiewających, uprawa ogródków działkowych, gra w skata czy zamiłowanie do sportu i śpiewu, z drugiej zaś - ukazuje współczesne, jakże zróżnicowane zamiłowania, którym w wolny czasie poświęcają się mieszkańcy Rudy Śląskiej. Tradycyjne śląskie hobby ilustrujemy za pomocą artefaktów z zasobów historycznych i etnograficznych rudzkiego muzeum, natomiast pozostałe obiekty tworzące wystawę, to fragmenty kolekcji, pamiątki oraz fotografie wypożyczone przez rudzian. 

Mamy nadzieję, że prezentowana wystawa, przypadnie Państwu do gustu, wzbudzi duże zainteresowanie, a może zainspiruje do własnych poszukiwań tematów, których pogłębienie będzie dawało radość i szczęście. Serdecznie zapraszamy do zwiedzania i życzymy wspaniałych wrażeń: kuratorki Irena Twardoch i Ewelina Pieczka.