Juliusz Marcisz „Noc noworoczna 1975”

Zbiór Muzeum nie jest pokaźny. Po śmierci autora w 1978 roku jego spuścizna uległa rozproszeniu. Na szczęście, jeszcze za swojego życia, Juliusz Marcisz wiele swoich prac przekazał do zbiorów różnych placówek muzealnych, dzięki czemu jego dorobek malarski nie zginął bezpowrotnie. Twórczość Marcisza stanowi swoisty, malarski pamiętnik czasów ubiegłego stulecia, znanych mu z autopsji lub z zasłyszanych opowieści. Do jego ulubionych tematów należały wydarzenia historyczne, zwłaszcza te związane z powstaniami śląskimi (sam Marcisz był uczestnikiem III powstania śląskiego, o czym pisaliśmy już przedstawiając krótki biogram artysty przy okazji prezentacji jego obrazu pt. „Powstańcy” w ramach eksponatu miesiąca sierpnia w 2022 roku).

Obraz olejny na płótnie pt. „Noc noworoczna 1975” wpisuje się w nurt obrazów przedstawiających scenki rodzajowe silnie osadzone w tradycyjnej kulturze ludowej. Jest to niezwykle klimatyczny pejzaż ukazujący nastrój zatrzymanej w kadrze chwili mroźnego, zimowego wieczoru. Na pierwszym planie stoi przydrożna kapliczka z krucyfiksem, za nią oświetlone subtelnym blaskiem księżyca ośnieżone drzewa, rzucające cień na pokrytą śniegiem ziemię. Centralną część obrazu zajmuje droga prowadząca do widocznego w głębi kościółka z oświetlonymi oknami i zaśnieżonym dachem. W dali, na drodze, widoczne są schematycznie zarysowane sylwetki ludzi, zdążających do świątyni na noworoczne nabożeństwo ku czci Świętej Bożej Rodzicielki. Całość dopełnia płynąca obok drogi rzeczka z urokliwym mostkiem. Obraz utrzymany jest w jednolitej tonacji barwnej, autor operuje wąską gamą kolorów, co w rezultacie daje efekt obrazu monochromatycznego. Jedynym, kontrastującym z pozostałymi elementami pejzażu, intensywniejszym akcentem kolorystycznym są zaznaczone ciepłym cynobrem wnętrza okien kościoła oraz sąsiednich zabudowań.