Pałasz kawaleryjski

PRUSKI PAŁASZ KAWALERYJSKI wz. 1889

To jednoręczna sieczno-kolna broń biała, która stanowiła element uzbrojenia kawalerii pruskiej. Ten rodzaj broni wprowadzano od 1852 roku, a jego formę ujednolicono w 1889 roku.

Budowa: głownia obustronnie płasko szlifowana. Pióro obusieczne z wyraźną ością utworzoną przez przedłużenie wałka grzbietowego. Na nasadzie wybita marka firmy: WEYERSBERG KIRSCHBAUM & Co SOLINGEN z Düsseldorfu. Jelec koszowy wycięty ażurowo z płata stalowego z wpisanym w okrąg wyobrażeniem orła pruskiego w koronie z mieczem i jabłkiem królewskim w szponach. Trzon rękojeści drewniany, poprzecznie karbowany z dodatkowym występem na palec, mocowany z trzpieniem głowni dwoma nitami poprzecznymi. Pałasz wykonano w okresie I wojny światowej, o czym świadczy trzon rękojeści zrobiony z drewna. Materiał ten zastosowano ze względu na oszczędności wprowadzane w czasie wojny, standardowa rękojeść była bowiem ebonitowa.

Broni towarzyszy również historia przekazana przez darczyńcę. Zgodnie z jego relacją broń została zdobyta podczas rozbrajania Grenzschutzu na terenie Orzegowa w czasie trwania I powstania śląskiego, w sierpniu 1919 roku. Przeciwnik liczył około 48 żołnierzy skoszarowanych w domu sypialnym przy kopalni „Karol”. Z tej liczby tylko jeden oddział, w sile 25 osób, brał udział w potyczce z powstańcami i to wówczas jeden z powstańców wszedł w posiadanie pałasza. Komendantem powstańców podczas starć był Jan Szewczyk, który jako członek zarządu gminy, posiadał klucze do zbrojowni straży obywatelskiej. Dzięki tej okoliczności spiskowcy z POW GŚ zdobyli bez walki 100 karabinów.

Pałasz został później przekazany, na pamiątkę, uczestnikowi III powstania śląskiego Ignacemu Nalepie, pełniącemu funkcję gońca na tym obszarze.

Wymiary pałasza:

dł. – 958 mm

dł. całk. w pochwie – 990 mm,

dł. głowni – 815 mm, szer. głowni u nasady – 29 mm, gr. grzbietu u nasady – 8 mm,

masa – 880 g,

masa w pochwie – 1285 g.